Elfstedenkoorts wordt aangewakkerd bij Tocht van Morgen
Door Elke Verwoerd
Iedere winter kruipt de hoop tussen de kerst- en nieuwjaarswensen in. Een ijzig koude nacht… Zou het in 2017 dan gebeuren? Twintig jaar na dato? Hoe mooi zou dat zijn! Een Elfstedentocht na twintig jaar. Hoe zou de volgende Elfstedentocht er dan uit zien? Het zijn de gedachten die mogelijk hebben geleid tot het unieke idee van een theatervoorstelling op het ijs: De Tocht van Morgen. In de Elfstedenhal – hoe kan het ook anders – komt het initiatief van stichting ‘Beleef en Herinner’ tot leven.
IT IS SA FIER!
Bij de opening van de voorstelling blijkt het moeilijk de kippenvel te onderdrukken: op een groot scherm verschijnen de krantenkoppen “IT IS SA FIER!” Als toeschouwer wordt je enthousiasme, voor sommigen misschien zelfs de herinnering aan 1997, aangewakkerd. Je wordt meegezogen in de tocht der tochten, de organisatie, de zwartrijders, de inzet van vrijwilligers en vier hoofdpersonen die het ijs trotseren.
De vier hoofdpersonen volg je op de schaats, van Snits naar Drylts, van Starum naar Hylpen en uiteindelijk van Dokkum naar Ljouwert. Allemaal met persoonlijke bagage, al komt dat niet volledig uit de verf en blijft het wat aan de oppervlakte hangen. Het theaterspel wordt afgewisseld met professionele kunstschaatsers die op magische wijze over het ijs glijden.
Het zijn de krachten van Madelène van Beuzekom, bekend van Holiday on Ice, en Romke Gabe Draaijer van Tryater die samenkomen. De kunstschaatsers beelden de beleving van de hoofdpersonages uit. De muziek waar de schaatsers hun kunsten op uitvoeren, lijkt echter wat uit de Top 2000 te zijn geplukt met onder andere Queen, Elvis Costello, Laura Jansen en Alannah Myles. De muziekkeuze roept vragen op, want het slaat weinig op het Fries/Nederlandse karakter van de Elfstedentocht. Dat is jammer. Desondanks blijft het fenomenale aangezicht van de kunstschaatsers staan en wordt er luid geklapt bij iedere salto.
‘Frysk bloed tsjoch op…’
Hoe zou een Elfstedentocht er in 2017 uitzien? Je ziet de nieuwe ontwikkelingen op het ijs: schaatsers met een GoPro’tje op het hoofd, selfie-sticks en oplaadpunten voor je smartphone. Toch even wat andere koek dan louter Koek & Zopie. Maar we stuiten ook op bekende fenomenen. De oude man die Fries praat tegen een medeschaatser die er niets van verstaat: “Tamme! It is in Hollâner.” Je ziet de Fryske trots tegenover de Nederlandse. Waar bij het horen van het Nederlands volkslied enkele mensen uit het publiek gaan staan, staat het héle publiek bij het horen van het Fries volkslied. Ik, met misschien 20% Fries bloed, maar toch met name een Hollandse Leeuwarder, wist even niet hoe ik het hebben moest.
Bevlogenheid
Wat De Tocht van Morgen in het bijzonder kleurt is de bevlogenheid van de organisatoren, vrijwilligers en spelers. Het idee voor een voorstelling op het ijs over de Elfstedentocht speelde onder andere bij Madelène van Beuzekom al langer. Maar afgelopen augustus werd er een klap op gegeven om het daadwerkelijk te gaan doen. In nog geen vier maanden tijd is de voorstelling opgetuigd, van script tot première. Gezien de grootte van de productie, is dat niet alleen bewonderenswaardig, maar ook een behoorlijk financieel risico. Vier maanden is immers te kort om subsidies aan te vragen en fondsen te werven. Medeorganisator Foppe van der Veen: “We zijn hierin volledig afhankelijk van de ticketverkoop. Dat we zelf het risico dragen, maakt het natuurlijk spannend. Alle betrokken partijen, van techniek tot videoproductie, weten hiervan. Dat maakt dat we ergens met z’n allen het risico delen en het met z’n allen doen.”
Een jaar wachten met de productie was geen optie. Het enthousiasme was dusdanig dat uitstel de energie teniet zou doen. En het is deze energie die je opvangt vanaf de tribune, die haast ieder kritiekpunt niet noemenswaardig maakt.
Hoewel met de huidige weersomstandigheden de Elfstedentocht vérre van dichtbij lijkt, word je toch wat koortsig bij het zien van De Tocht van Morgen. Wat als…? En zou ik ‘m dan rijden? Hóe zou ik ‘m dan rijden? Zou ik een elfstedenplaylist aanmaken op Spotify? Al Facetimend met m’n vader over het ijs? De stichting ‘Beleef en Herinner’ heeft haar naam eer aangedaan.
