Al Eeuwen lang Schaats-cultuur
Schaats-cultuur fascineert mij.Al eeuwen lang hebben we lol op het ijs en hebben verschillende spelvormen op het ijs de revue gepasseerd. Op basis van onderzoek naar schaats-cultuur kan gesteld worden dat men vanuit de historie gezien, schaatst door de combinatie van drie hele belangrijke elementen:
- De koude weersomstandigheden die er (vroeger) voor zorgde dat er op natuurijs geschaatst kon worden. Tegenwoordig hebben we hier kunstijsbanen voor.
- Het gebruik van het juiste materiaal om beheerst te kunnen glijden over het ijs, zoals een schaats of prikslee.
- De wil om vrij te bewegen over het ijs en door de ruimte.
Vooral dat laatste element prikkelt enorm mijn nieuwsgierigheid. Het klinkt een beetje zweverig ‘de wil om vrij te bewegen’, want waarom willen we dat en waarom voelen we dat dan als we schaatsen?
Is dat misschien hetgeen wij (schaatsliefhebbers) omschrijven als passie, de liefde voor het schaatsen of het ‘schaats-virus’?
Al in de 16e eeuw schaatsten we buiten op natuurijs. Was de ijsvloer een plek van en voor iedereen, ongeacht je klasse of stand en dat ging zo een eeuwtje of drie door. Pas de laatste 150 jaar heeft het schaatsen zich uiteindelijk ontwikkelt tot verschillende sport disciplines. Deze disciplines hebben zich door de jaren heen op internationale schaal weten te ontwikkelen en zijn tot op de dag van vandaag nog altijd in ontwikkeling, maar vooral binnen de kaders die ooit voor die disciplines geschapen zijn. Zoals het meten van de snelste tijd, een puck in een doel schieten of een jury laten beoordelen wie het beste is.
Ik ben (en velen met mij wereldwijd) eigenlijk super nieuwsgierig naar schaatsen ‘buiten de kaders om’. Out of the Box schaatsen. Hoe zou schaatsen zich buiten de kaders van de sportdisciplines nog verder kunnen ontwikkelen? Is het de wil om vrij te kunnen bewegen, of het magische gevoel van glijden? Vragen die mij ertoe leiden om hier onderzoek naar te doen.
Internationaal gezien is men hier al eventjes mee bezig. Er zijn een aantal verschillende ‘stromingen’ actief waar wij in Nederland nog nooit of nauwelijks van gehoord hebben. Ik heb het over ‘Freestyle skating’, ‘Artistic Skating’ en ‘Contemporary skating’. Allemaal stromingen die een ‘beweging’ vormen waaruit voort wereldwijde community’s zijn ontstaan en nog altijd in ontwikkeling zijn. Het is trouwens niks nieuws hoor. Dit begon allemaal in de jaren ’80 al, toen John Curry zijn eigen ‘ballet on Ice’ begon en schaatsen als vorm van kunst (net als ballet) benaderde.
Wat ik zo bijzonder vindt is dat wij hier als ‘zelf-uitgeroepen’ schaats-land van de wereld nooit iets over lezen, zien of horen. Hebben we onszelf in ons landje opgesloten in het ‘hokje’ en binnen de kaders van langebaan? Dat zou toch wel enorm zonde zijn, gezien het hier eigenlijk wel allemaal is begonnen dat schaatsen (zo’n 5 eeuwen geleden).
Daarom zet ik mij nu in voor een experiment. Een experiment waarbij ik schaatsers en kunstenaars op een ijsvloer neerzet om te onderzoeken wat er dan gebeurt. Als we buiten de kaders van sport en langebaan om gaan denken en Out of the Box gaan schaatsen. Ik ben heel benieuwd! (Experiment on Ice 14,15,16 december 2017).
